Jaskółki to fascynujące ptaki wędrowne występujące w Polsce. Mamy trzy główne gatunki: dymówkę, oknówkę i brzegówkę. Co roku odbywają imponującą podróż do Afryki. Przemierzają nawet 10 000 kilometrów w jedną stronę. To niezwykłe osiągnięcie dla tak małych ptaków.
Każdy gatunek ma swój harmonogram migracji. Zaczynają odlatywać pod koniec lata. Wracają wiosną. Jaskółki brzegówki startują pierwsze - już we wrześniu. Dymówki i oknówki wyruszają nieco później, zazwyczaj między wrześniem a październikiem.
Najważniejsze informacje:- W Polsce występują 3 gatunki jaskółek
- Wszystkie zimują w Afryce
- Migracja rozpoczyna się późnym latem
- Pokonują dystans do 10 000 km
- Powrót do Polski następuje między marcem a majem
- Brzegówki odlatują pierwsze, we wrześniu
- Przed odlotem zbierają się w większe stada
Gatunki jaskółek występujące w Polsce
W Polsce spotykamy trzy główne gatunki jaskółek. Każdy z nich ma swoje charakterystyczne cechy i zwyczaje. Te niewielkie ptaki są doskonale przystosowane do życia w naszym klimacie przez większość roku.
- Jaskółka dymówka - charakterystyczny długi, widlasty ogon i rdzawe podgardle
- Jaskółka oknówka - biały spód ciała i krótszy ogon
- Jaskółka brzegówka - najmniejsza z polskich jaskółek, brązowo-szare upierzenie
Wszystkie nasze jaskółki łączy zwinność w locie i umiejętność łowienia owadów w powietrzu. To doskonali lotnicy, którzy większość życia spędzają w przestworzach.
Dokąd odlatują jaskółki z Polski na zimę?
Gatunek | Miejsce zimowania |
Dymówka | Środkowa i południowa Afryka |
Oknówka | Tereny Afryki |
Brzegówka | Południowa Afryka |
Podczas migracji jaskółek, ptaki te podążają ustalonymi szlakami. Lecą głównie w ciągu dnia, wykorzystując prądy powietrzne. Często zatrzymują się na odpoczynek w miejscach bogatych w owady.
Jaskółki pokonują niewyobrażalne odległości podczas swojej wędrówki. W poszukiwaniu zimowisk jaskółek, przemierzają tysiące kilometrów.
Jak długą trasę pokonują jaskółki?
Te niewielkie ptaki potrafią przemierzyć ogromne dystanse bez postojów. Wykorzystują prądy powietrzne, by oszczędzać energię podczas lotu.
Ich technika lotu jest doskonale dopracowana przez ewolucję. Pozwala im to na pokonywanie wielkich odległości przy minimalnym zużyciu energii.
Czytaj więcej: Czy agawa może zimować na dworze? Skuteczne sposoby ochrony przed mrozem
Kiedy odlatują jaskółki z Polski?
Okres odlotu jaskółek rozpoczyna się pod koniec lata. Już w sierpniu ptaki zaczynają zbierać się w większe stada. To znak, że przygotowują się do dalekiej podróży.
Jako pierwsze odlatują brzegówki, tuż za nimi wyruszają dymówki. Oknówki zwykle zamykają jaskółczą migrację.
- Brzegówki - początek września
- Dymówki - wrzesień-październik
- Oknówki - równolegle z dymówkami
Powrót jaskółek do Polski na wiosnę

Pierwsze jaskółki pojawiają się w Polsce już w marcu. Kolejne osobniki przylatują falami przez cały kwiecień. Do maja zwykle wszystkie ptaki są już na miejscu.
Trasa powrotna jest podobna do jesiennej wędrówki. Ptaki często wracają dokładnie w te same miejsca, gdzie gnieździły się w poprzednim roku.
Co robią jaskółki po powrocie?
Natychmiast po przylocie jaskółki rozpoczynają naprawę starych lub budowę nowych gniazd. Wykorzystują do tego błoto, słomę i własną ślinę, tworząc trwałe konstrukcje.
Każda para ptaków zajmuje swoje terytorium lęgowe. Obszar ten jest zaciekle broniony przed innymi osobnikami.
Różnice w migracjach między gatunkami jaskółek
Brzegówki wyróżniają się najwcześniejszym terminem odlotu. Ich trasy wiodą przez wschodnią część kontynentu. Te małe ptaki często lecą w większych grupach.
Dymówki i oknówki wybierają podobne szlaki migracyjne. Jednak dymówki częściej lecą samotnie lub w małych grupach, podczas gdy oknówki preferują większe stada.
Główną różnicą jest tempo migracji i wybór tras. Każdy gatunek dostosował strategię wędrówki do swoich potrzeb i możliwości.
Sekrety wędrówek jaskółek - wszystko, co musisz wiedzieć
Trzy gatunki jaskółek występujące w Polsce - dymówka, oknówka i brzegówka - każdego roku podejmują spektakularną podróż do Afryki. Ich migracja to precyzyjnie zaplanowany proces, rozpoczynający się późnym latem i trwający aż do października. Każdy gatunek ma swój własny harmonogram i preferowane trasy.
To niezwykłe, że tak małe ptaki potrafią pokonać dystans nawet 10 000 kilometrów w jedną stronę. Zimowiska jaskółek znajdują się głównie w środkowej i południowej Afryce, gdzie spędzają około pół roku. Wiosną wszystkie trzy gatunki wracają do Polski, by założyć gniazda i wychować kolejne pokolenie.
Różnice w zachowaniu poszczególnych gatunków podczas migracji, ich unikalne strategie podróży oraz zdolność do powrotu w dokładnie te same miejsca pokazują, jak fascynującymi ptakami są jaskółki. Ich coroczna wędrówka jest jednym z najwspanialszych przykładów instynktu migracyjnego w świecie ptaków.